مراقبت و تغذیه خرگوش

خرگوش ها حیواناتی اجتماعی هستند و بهتر است چندین خرگوش در کنار هم نگهداری شوند. چند خرگوش ماده در صورتی که فضای کافی در اختیار داشته باشند می توانند در کنار هم زندگی کنند ولی خرگوش های نر در صورتی که در یک جا نگهداری شوند با هم جنگیده و آسیب جدی به یکدیگر وارد می کنند. بتهرین روش نگهداری خرگوش ها نگهداری یک خرگوش نر عقیم شده با یک خرگوش ماده عقیم شده است. همچنین دو یا چند خرگوش نر عقیم شده نیز با مسالمت در یک قفس زندگی می کنند.

طول عمر خرگوش ها 5 تا 10 سال است، دوران آبستنی در آنها 28-32 روز و تعداد بچه های متولد شده 4-12 عدد می تواند باشد. محل نگهداری: خرگوش را می توان در باغ و باغچه و یا در منزل نگهداری کرد

نگهداری در محیط باز: خرگوش ها حیوانات مقاومی هستند و معمولا به جز سرمای شدید در فضای باز با مشکل خاصی مواجه نمی شوند. با این وجود در صورتی که خرگوش در باغ یا باغچه زندگی می کند باید همواره محلی به عنوان سایه بان در اختیار داشته باشد تا در اثر تابش شدید نور خورشید دچار گرما زدگی نشود و همیشه مقداری آب تازه در اختیار حیوان قرار داشته باشد. اطراف محل زندگی خرگوش به منظور جلوگیری از حمله سایر حیوانات و نیز جلوگیری از فرار خرگوش ها باید توسط توری فلزی پوشیده شود. توری ها باید در عمق خاک فرورفته تا در اثر حفر زمین موفق به فرار نشوند.

نگهداری در منزل: خرگوش ها را می توان در منزل در یک قفس و یا لانه نگهداری کرد. قفس خرگوش ها باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا خرگوش بتواند در آن به صورت ایستاده و خوابیده با بدنی کشیده قرار بگیرد و جای حرکت کافی نیز داشته باشد. قفس باید دارای ظرف آب باشد و آب کافی و تازه همیشه در دستری قرار داشته باشد.

خرگوش ها معمولا به سرعت استفاده از ظرف محل دفع ادرار و مدفوع را یاد می گیرند ولی در ابتدا ممکن است لازم باشد تا چند قطره از ادرار و یا روزنامه آغشته شده به ادرارشان در محل مربوطه قرار داده شود و چندین بار در روز نیز خرگوش را داخل ظرف مخصوص ادرار و مدفوع قرار داد. داخل ظرف را می توان با خاک مخصوص گربه پر کرد تا بستری مناسب برای جلوگیری از پراکنده شدن ادرار و مدفوع فراهم آید. به جای خاک گربه می تواند از روزنامه تمیز نیز استفاده نمود ولی قدرت جذب آب خاک مخصوص گربه بیشتر است و به دلیل اینکه گلوله می‌شود بسیار بهداشتی بوده و گل نشده و پاهای خرگوش را کثیف نمیکند. پوشال و خاک اره به دلیل اینکه موجب زخم و عفونت پاهای خرگوش میشوند بستر مناسبی نیستند.

همیشه باید وسایلی لوله ای شکل و توخالی مانند لوله پولیکا در اختیار خرگوش باشد تا در مواقع احساس خطر بتواند داخل آن پنهان شود.

براده چوب و پوشال کف پوش مناسبی برای خرگوش ها نیست زیرا خرده های چوب تیز بوده و امکان نفوذ به پوست و ایجاذ زخم عفونی در پاها و بدن وجود دارد. بهترین بستر، خاک مخصوص گربه بدون بو می‌باشد.

همیشه اسباب بازی های جویدنی و قطعات شاخه درخت و چوب باید در اختیار خرگوش باشد تا با استفاده از آن نیاز دندانها برای جویدن برطرف گشته و دندانها کوتاه نگاه داشته شوند.

جویدنی های معدنی مانند سنگ های معدنی مخصوص جوندگان همیشه باید در دسترس خرگوش باشد

‼️خرگوش ها باید از سیم برق دور نگه داشته شوند زیرا جویدن سیم برق می تواند با خطر برق گرفتگی همراه باشد. لذا مراقب سیم های برق لوازم صوتی و تصویری که اغلب از روی کف زمین عبور می‌کند باشید و این سیم ها را از روی دیوار و ارتفاع بالاتر عبور دهید‼️

نمونه قفس مناسب خرگوش

تغذیه خرگوش

بهترین غذا برای خرگوش ها علوفه تازه و علوفه خشک (یونجه خشک) با کیفیت بالا است. 18-24% از حجم غذای روزانه را می تواند فیبر های خوراکی (پلت جوندگان) با مقدار پروتئین بالا تشکیل دهد. علف یونجه به خصوص برای خرگوش های در حال رشد بسیار مناسب است و حاوی مقدار زیادی کلسیم می باشد ولی مصرف بیش از اندازه آن می تواند موجب ایجاد سنگ ادراری و مشکلات کلیوی شود. علوفه خشک و تازه باید همیشه در اختیار خرگوش ها باشد و می توان برای کاهش سرعت خوردن، آن را پشت توری یا میله قفس قرار داد به گونه ای که هر بار مقدار کمتری در اختیار خرگوش قرار بگیرد. سبزی و میوه های تازه (میوه های کم شیرین) مانند سبزی خوردن، کلم، گل کلم و کاهو و انواع سبزی های ریشه ای مانند هویج و ترب نیز باید به مقدار کم و دو تا سه روز در هفته به عنوان اسنک در اختیار خرگوش قرار داده شود. هویج را می توان از سقف قفس آویزان نمود تا به عنوان اسباب بازی خوردنی مورد استفاده قرار گیرد و سرعت خوردن آن کاهش یابد.

دندانهای خرگوش در تمام طول عمر رشد می کنند (هر ماه ۲ میلیمتر رشد می‌کند) زیرا در محیط طبیعی خرگوش ها از علوفه خشبی و سخت تغذیه کرده و دندانهایشان مرتب ساییده و کوتاه می شود. به همین دلیل در خرگوش های خانگی در صورتی که با علوفه خشک فراوان تغذیه نشوند رشد دندانها تا حدی ادامه می یابد که دیگر خرگوش قادر به جویدن نبوده و در این حالت درمانی نیز قابل انجام نخواهد بود. به همین دلیل همواره باید پیش از هر غذای دیگری علوفه خشک (یونجه خشک یا سایر علوفه های خشک) در اختیار خرگوش قرار داده شود و سایر غذاها را تنها پس از اینکه خرگوش حداقل 70% از حجم غذای روزانه اش را از علوفه خشک تامین نموده در اختیارش قرار داد.

دانه های روغنی مثل گردو با پوسته چوبی می توانند تنقلات مفیدی باشند که نباید بیشتر از 2 بار در هفته در اختیار خرگوش قرار داده شوند.

ذرت تازه و یا خشک به صورت کامل و یا دان شده نیز می تواند بخشی از غذای غیر علوفه ای خرگوش را تامین کند. برگ های ذرت نیز می توانند بخشی از غذای علوفه ای را تامین کنند.

برخی خرگوش ها در صورتی که مخلوطی از علوفه و دانه های روغنی (گردو، بادام و ...) و سبزیجات در اختیارشان قرار داده شود از میان این غذاها برخی را مانند دانه های روغنی و سبزی را انتخاب می کنند که این کار منجر به بروز پوکی استخوان و کمبود کلسیم و رشد بیش از حد دندانها خواهد شد. به همین دلیل باید غذا ها تک به تک در اختیار خرگوش قرار گیرد و ابتدا علوفه خشک مصرف شود و در پایان روز و تنها به عنوان مکمل غذایی و تنقلات از دانه های روغنی و میوه و سبزی استفاده شود.

خرگوش ها به مواد غذایی شیرین علاقه زیادی دارند ولی مواد غذایی شیرین می توانند منجر به اسهال شدید و کشنده و یا از کار افتادن حرکت روده ها شوند به همین دلیل از هرگونه تغییر ناگهانی جیره غذایی و دادن مواد غذایی حاوی قند زیاد مثل میوه های شیرین مثل سیب، انگور، هندوانه،خربزه، طالبی و سیب زمینی و چغندر قند به خرگوش ها اجتناب نمایید. این نوع مواد غذایی تنها به میزان کم و با نظارت دامپزشک در خرگوشهای بی اشتها برای ترغیب خرگوش به خوردن غذا قابل استفاده هستند.

سنگ های جویدنی مخصوص جوندگان به اشکال مختلف در بازار موجود است که می توانند به عنوان منبعی از کلسیم و ویتامین ها و نیز وسیله ای برای ساییده شدن دندانها در اختیار خرگوش قرار گیرند.

خوشبختانه امروزه یونجه و سایر علوفه خشک شده به صورت بسته بندی بهداشتی در کلینیک های دامپزشکی و پت شاپ ها برای خرگوش موجود می باشد.

خرگوش هایی که در طول روز حداقل 2 ساعت آفتاب مستقیم دریافت نمی کنند نیاز به ویتامین D خوراکی دارند که طبق نظر دامپزشک باید تجویز شود. در صورت آفتاب گرفتن باید همواره نیمی از قفس در سایه قرار داشته باشد و آب خنک کافی نیز در اختیار خرگوش قرار داده شود زیرا خرگوش ها زیر نور آفتاب مستقیم به سرعت دچار گرمازدگی می شوند.

مراقبت های بهداشتی

توجه داشته باشید که خرگوش‌ها باید هر سه ماه داروی ضد انگل دریافت کنند و به این منظور و برای کنترل سلامتی و و وضعیت دندان‌ها و نیز دریافت آموزش های لازم حتما در بدو ورود خرگوش از مشاوره و ویزیت دامپزشک استفاده کنید

مشکلات احتمالی:

در صورت مشاهده علائم زیر با دامپزشک خود مشورت نمایید:

خرگوش ها و تمامی حیواناتی که شکار حیوانات دیگر هستند، علائم بیماری را بسیار دیر و تنها در مراحل نهایی از خود بروز می‌دهند به همین دلیل هیچ گاه منتظر کاهش اشتها و تحرک خرگوش نشوید و اگر کوچکترین احساسی از ناخوشی یا تغییر عادات همیشگی دیدید سریع به کلینیک مراجعه نمایید

- بی اشتهایی

- آبریزش از بینی و یا چشم

- ریزش زیاد بزاق از دهان

- دشواری در تنفس (عطسه، سرف، خس خس)

- اسهال

- اتساع شکم (باد کردن شکم) و درد در ناحیه شکم

- عدم دفع ادرار و یا مدفوع یا تغییر رنگ ادرار

- ریزش موهای نواحی خاصی از بدن

- خارش پوستی

بلند شدن دندانها در خرگوش Root elongation

این بیماری در اثر تغذیه نادرست و عدم مصرف مكمل های ضروری و فیبر لازم ایجاد شده و عواقب جبران ناپذیری در خوگوش به جای می گذارد. از علائم اولیه این بیماری می توان به موارد زیر اشاره نمود:

١- عدم علاقه به خوردن علوفه و مواد غذایی سخت

٢- ریزش بزاق

۳- آبریزش از چشم یك طرفه یا دو طرفه

٤- بیرون زدگی یك یا هر دو چشم و ...

این بیماری كاملا قابل پیشگیری بوده و در مراحل اولیه و حتی برخی مراحل بالاتر نیز قابل درمان می باشد. ولی در صورت عدم درمان مناسب در نهایت منجر به مرگی بسیار دردناك برای خرگوش خواهد شد. به همین دلیل در صورت نگهداری از خرگوش در همان ابتدا از دامپزشك با تجربه در مورد نحوه تغذیه و مكمل های غذایی لازم كمك گرفته و با گرفتن عكس رادیوگراف از دندانها وضعیت رشد ریشه دندان را كنترل نمایید.

اینجا کلیک کنید تا نشانه های درد در خرگوش را بشناسید

اشتباهات متداول در مورد حیوانات خانگی

نژادهای خرگوش

متداول ترین نژادهای موجود در ایران نژادهای لوپ و خرگوش نیوزیلندی سفید هستند

کلینیک دامپزشکی دکتر مکرم