تغذیه و نگهداری از پرندگان دانه خوار

 تغذیه

نکته مهم در تغذیه پرندگان تنوع غذایی می باشد. پرندگان در طبیعت با توجه به نیازهای غذایی بدنشان غذای مناسب را انتخاب می کنند ولی در شرایط نگهداری در قفس امکان انتخاب وجود نخواهد داشت. به همین دلیل غذایی که به طور روزانه در اختیار پرنده خود قرار می دهید باید حاوی انواع مختلف مواد غذایی باشد تا پرنده بتواند غذاهای مورد نیاز خود را انتخاب کند. غذا را به میزان کم ولی به صورت روزانه در اختیار پرنده بگذارید تا هم از تازه بودن آن اطمینان داشته باشید و هم به موقع از تغییر اشتهای پرنده خود که از اولین علائم بسیاری از بیماری ها است مطلع شوید.

غذای پرنده های دانه خوار معمولاً متشکل از انواع دانه ها، غلات، میوه و سبزیجات می باشد.

دانه ها:

مخلوطی از دانه های مختلف را شامل می شوند، مانند دانه قناری، ارزن (از نوع پانیکوم به صورت خوشه ای و یا دان شده)، شاهدانه (به مقدار کم)، گلرنگ (به مقدار کم) ، جو نیمکوب، گندم و یا جو خیسانده شده (48-24 ساعت در آب نیم گرم خیسانده شده و جوانه زده باشد).

دانه قناری: با همین نام از پرنده فروشی ها و یا فروشگاه های غذای پرندگان تهیه می شود. هنگام خرید دقت کنید که دانه ها کاملا خشک و بدون آثار کپک، فضله موش و یا خاک باشند و انواع بسته بندی شده معمولا تمیز تر هستند. دانه قناری قرمز مورد علاقه پرندگان نیست و پر ارزش ترین نوع دانه قناری، پانیکوم نام دارد.

دانه های غلات خیسانده شده: خیساندن دانه های غلات مختلف مانند گندم و جو به مدت 24-48 ساعت در آب ولرم موجب آغاز فرآیند جوانه زدن و افزایش ارزش غذایی دانه ها می شود. دانه های خیسانده شده و یا تازه جوانه زده از پروتئین و ویتامین های بیشتری برخوردارند و نرمتر بوده و بهتر خورده می شوند.

سبزیجات:

برگهای گیاه قاصدک از سبزیجات مفید و مورد علاقه انواع پرنده ها محسوب می شود (از گیاهانی که در کنار جاده روییده اند و در معرض دود وسایل نقلیه رشد کرده اند استفاده نکنید ولی گیاه قاصدک موجود در پارک و باغچه مناسب است)، چغندر قند (ریشه و برگ های گیاه مورد علاقه اغلب پرندگان می باشد)، هویج، سیب، انگور و ...

کلیه میوه ها و سبزیجات مصرفی برای پرندگان باید پیش از مصرف به خوبی شسته شوند.

وجود میوه و سبزی به منظور تامین ویتامین ها و بخشی از آب مورد نیاز بدن و نیز فیبر مورد نیاز برای عملکرد صحیح دستگاه گوارش می بایست بخشی از جیره غذایی پرنده را تشکیل دهد. مصرف زیاد میوه و سبزی می تواند منجر به اسهال در پرنده شود و به همین دلیل میزان مصرف آن می بایست اندک باشد.

مصرف میوه و سبزیجات حاوی رنگدانه مانند هویج برای پرندگانی که دارای پرهای رنگی می باشند برای حفظ رنگ پرها ضروری است. مصرف مقدار اندکی هویج 2 تا 3 بار در هفته به این منظور کفایت می کند.

میوه های مختلف مانند سیب، نارنگی، پرتقال و میوه های تابستانی به میزان کم و 3 بار در هفته می تواند برخی از ویتامین های لازم را تامین نماید.

تخم مرغ: مصرف یک بار در هفته مقدار کمی زرده تخم مرغ می تواند ویتامین A مورد نیاز پرنده را تامین کند. پوسته آهکی تخم مرغ پخته شده نیز منبع مناسبی از کلسیم برای پرنده ها می باشد که می توئاند به صورت پودر شده مورد استفاده قرار گیرد.

کف دریا: انواع طبیعی آن از استخوان ماهی مرکب تهیه شده و حاوی کلسیم هستند که پرندگان با خوردن آن هم کلسیم مورد نیاز را دریافت می کنند و هم به ساییده شدن و کوتاه شدن منقار پرنده کمک می کند.

انواع مصنوعی آن نیز تهیه شده که علاوه بر کلسیم مورد نیاز پرنده حاوی سایر ویتامین های مورد نیاز پرنده نیز می باشند و می توانند به عنوان جایگزین مولتی ویتامین (پودر های محلول در آب) مورد استفاده قرار بگیرند.

نحوه قرار دادن کف دریا در قفس پرنده: اغلب پرندگان از وارد شدن اسباب بازی و یا هر جسم بزرگ جدید به قفس خود می ترسند. به همین دلیل قبل از وارد کردن کف دریا به قفس پرنده می بایست ابتدا به مدت یک تا دو روز آن را در مکانی نزدیک قفس پرنده و در معرض دید پرنده قرار داده و سپس آن را بیرون از قفس پرنده ولی چسبیده به آن گذاشت. زمانی که پرنده نسبت به وجود آن کنجکاو شده و تمایل به نزدیک شدن به آن را دارد می توانید کف دریا و یا هر اسباب بازی و یا اجسام بزرگ را داخل قفس پرنده قرار دهید.

سنگریزه :  معده پرندگان دارای دو بخش می باشد. 1- پیش معده که وضیفه هضم شیمیایی و آنزیمی مواد غذایی را به عهده دارد و 2-سنگدان که هضم مکانیکی غذا را انجام می دهد.. سنگریزه می باست همیشه به مقدار کم در گوشه ای از قفس پرنده موجود باشد. سنگریزه های تمیز مخصوص پرنده را می توانید از پرنده فروشی ها تهیه نمایید. صدف خرد شده نیز می تواند بخشی از سنگریزه های محلول در آب را تشکیل دهد.

قطره ویتامین A+D:  پرندگان به ویتامین A و نیز ویتامین D نیاز دارند و کمبود این ویتامین ها می تواند موجب سینوزیت و پوکی و یا نرمی استخوان شود. ولی مصرف بیش از اندازه این ویتامین ها نیز بسیار خطرناک بوده و می تواند منجر به مسمومیت شود. برای تامین ویتامین های مورد نیاز پرنده می بایست طبق نظر دامپزشک خود از ویتامین های مخصوص پرندگان استفاده کنید.

حمام کردن

اغلب پرندگان به حمام کردن علاقه دارند. به این منظور می بایست پرنده خود را داخل حمام گرم و درون قفس خود قرار دهید و ظرفی آب در قفس بگذارید. این ظرف باید سنگین باشد تا واژگون نشده و پرنده ناگهانی خیس نشود. پرنده در صورت علاقه خود را با آب داخل ظرف تیمار می کند. در صورتی که پرنده علاقه ای به این کار نشان نداد نباید او را به اجبار بشویید.از هیچگونه مواد شوینده یا شامپو و صابون برای شستن پرنده خود استفاده نکنید. و اجازه دهید پرنده به اختیار خود و در صورت علاقه خودش را تمیز کند. همچنین می توانید مقداری آب ولرم را توسط اسپری با زاوه به سمت بالا روی قفس بپاشید به گونه ای که شبیه باران بسیار ملایم باشد. بعد از هر بار اسپری نمودن اجازه دهید پرنده پرهایش را تمیز نماید. هیچ گاه پرنده را کاملا خیس نکنید. دفعات حمام کردن در فصول گرم سال هر 2 هفته یک بار و در فصول سرد هر ماه یک بار می باشد ولی می توانید هفته ای یک بار تنها یک بار آی ولرم اسپری کنید تا گرد و غبار روی پرها از بین برود ولی پرنده نباید خیس بشود.. پس از حمام کردن اجازه دهید پرنده با تکان دادن بالها خودش را خشک کند . برای مدتی در اتاقی نسبتا گرم که در معرض جریان هوا و باد کولر نباشد (نزدیک به شوفاژ یا بخاری قرار ندهید) قرار دهید. در فصول سرد می توانید از سشوار با صدای کم و از فاصله دور نیز استفاده کنید. توجه داشته باشید که بسیاری از پرنده ها از صدای سشوار به شدت می ترسند و می توانید این مساله را با روشن کردن سشوار در فاصله دور آزمایش کنید.

پس از هر بار حمام کردن قفس پرنده را خوب شسته و با آب نمک داغ ضدعفونی کنید. در صورت مشاهده حشرات ریز و یا خارش غیر طبیعی پرنده به خصوص در شب ها به دامپزشک مراجعه نمایید

با دیدن هر یک از علائم بی حالی، بی اشتهایی، تغییر رنگ و یا قوام مدفوع، آبریزش از بینی و یا چشم، مشکلات پاها، ریزش پرها، خارش بدن و و نیز  هر 6 ماه یک بار برای اطمینان از سلامتی پرنده به دامپزشک خود مراجعه نمایید.

اشتباهات متداول در مورد حیوانات خانگی